هرساله در لیگهای اروپایی پولهای هنگفتی خرج خرید بازیکن میشود و بسیاری از آنها برباد میرود، بازیکنان زیادی از لیگی به لیگ دیگر، از تیمی به تیم دیگر کوچ میکنند اما نمیتوانند در تیم و فضای جدید جا بیفتند اما بازیکنانی به هماهنگی لازم میرسند و تبدیل به مهرههای تاثیرگذار تیمهای خود میشوند گاهی آنقدر خوب کار میکنند که تبدیل به ستارههای تیم برای کسب عناوین جدید میشوند و هرافتخار جدید آنقدر پول به حساب باشگاه سرازیر میکند که این چرخه معیوب و گاه عجیب که آلوده به بسیاری مسائل عجیب و غریب، تبلیغاتی و تجاری است همچنان میچرخد و هرساله سیاهچاله ای عظیمتر میشود و پول بیشتری می بلعد. نگاهی به بهترینها و بدترین خریدهای باشگاههای معتبر اروپایی میاندازیم و سازوکار آنها را برای خرید بررسی میکنیم.
لیگ برتر انگلستان
لیگ آقای رئیس. در انگلستان همه چیز تحت هدایت سرمربی است، آنها از ترکیب تیم در درون زمین تا برنامههای تبلیغاتی و حتی اقتصادی دخالت دارند. بازیکنان با نظر مستقیم آنها انتخاب میشوند و مدیران بیشتر نقش چانه زنی را ایفا میکنند. آنها مربی یا سرمربی صدا زده نمیشوند بلکه رئیس خطاب میشوند و گاه در نقش خود آنقدر پیشرفت میکنند که پدرخوانده باشگاه میشوند مثل الکس فرگوسن در منچستریونایتد، آرسن ونگر در آرسنال و خوزه مورینیو در چلسی. اما همین پدرخواندهها نیز کمپولهای باشگاه را با خرید بازیکنان بیکیفیت به هدر نداده اند اما با یک خرید خوب و با یک عنوان توانستهاند همه چیز را جبران کنند. رویکرد رئیس مآبانه سرمربیان لیگ برتر انگلستان تقریبا در تمام تیمها رعایت میشود و سرمربیان ارکان اصلی باشگاهها هستند و مدیران اغلب ثابت و در حاشیه فعالیت میکنند. در لیگ برتر تنها منچسترسیتی حداقل در سیاست نقل و انتقالات به شیوهای متفاوت اداره میشود و مدیران عرب و متمول باشگاه میتوانند فارغ از نظر سرمربی دست روی هر بازیکنی که اراده میکنند بگذارند.
بهترین خریدهای باشگاه منچستریونایتد
1- اندی کول
یکی از بهترین گلزنان تاریخ لیگ برتر انگلستان. کول از نیوکاسل در ژانویه 1995 به یونایتد پیوست. تنها با 6میلیون پوند، درحالی که زمان چندانی برای اثبات خود در تیم بزرگی مثل منچستریونایتد نداشت اما توانست 12گل در 18بازی در آن فصل به ثمر برساند. او در جریان پیروزی 9-0 شیاطین سرخ در برابر ایپسویچ تبدیل به تنها بازیکنی شد که در لیگ برتر انگلستان موفق به زدن پنج گل در یک بازی شده است، اوج درخشش او در فاصله سالهای 1997 تا 200بود و زوج موفق او با دوایت یورک از معروفترین زوجهای خط حمله در تاریخ فوتبال است.
2-پارک جی سونگ
حتی خوشبینترین هوادار منچستریونایتد نیز گمان میکرد که امضای قرارداد با بازیکن کره ای پیاس وی آیندهوون تنها یک حرکت تبلیغاتی و یک طرح بازاریابی است و تلاش یونایتد برای فتح قلب هواداران در آسیا و شرق دور. تنها 4میلیون پوند، برای بازیکنی که در هنگام عقد قرارداد با مشکل مصدومیت هم مواجه بود، اما این بازیکن خستگی ناپذیر تبدیل به یکی از ارکان موفقیت تیم فرگی شد. او مجموعه ای از اولینها را رقم زد، اولین بازیکن آسیایی فاتح لیگ برتر انگلستان، او چهار مدال لیگ برتر را دارد، اولین آسیایی فاتح لیگ قهرمانان اروپا، او تجربه سه فینال لیگ قهرمان اروپا را با یونایتد به دست آورد و یک بار نیز این جام را بالای سر برد.
3- رود فن نیستلروی
او با 19میلیون پوند در سال 2001 از آیندهوون به منچستریونایتد پیوست. بازگشت او از مصدومیت زانو شکهای زیادی را در باره موفقیت او به بارآورد اما این مهاجم هلندی در همان فصل اول با زدن 23گل تمام شکها را برطرف کرد و عنوان بهترین بازیکن جزیره را در همان فصل به دست آورد. فصل بعد 25گل زد و با نمایشهای فوق العاده لقب ماشین گلزنی را به خود اختصاص داد ماشینی که اولترافورد با گذشت چندین سال هنوز نتوانسته است جانشینی برایش پیدا کند. او 150گل در 219 بازی برای یونایتد به ثمر رساند و سپس راهی تیم کهکشانی رئال مادرید شد.
4- مایکل کریک
پس از جام جهانی 2006 سرالکس فرگوسن به سرعتهافبک دفاعی با استعداد سابق تیمهای وستهام و تاتنهام را که توانایی بازیسازی نیز دارد با مبلغ 6/18میلیون پوند به خدمت گرفت و شماره 16روی کین را برتن او کرد. توانایی کنترل نبض بازی و بازیسازی از راه دور و جمع کردن منتطقه جلوی مدافعان او را تبدیل به بازیکنی تاثیرگذار کرده است و بازی اش به چشم نمیآید. در چندسال گذشته هربار که او مصدوم شد منچستریونایتد در میانه میدان به مشکل برخورد.
5- نمانیا ویدیچ
مدافع وسط صربستانی منچستریونایتد در ژانویه 2006 با مبلغ 7میلیون پوند به اولترافورد قدم گذاشت. مدتی طول کشید تا او خودش را در تیم پیدا کند اما پس از عادت کردن به فضای اولترافورد و لیگ برتر انگلستان یکی از بهترین زوجهای دفاعی تاریخ فوتبال را در کنار ریو فردینانند تشکیل داد. او پنج عنوان لیگ و یک لیگ قهرمانان را با منچستریونایتد کسب کرد و به مدت دو سال کاپیتان اول سرخها بود.
6- اوله گانر سولسشیر
اوله چی چی؟ به ندرت کسی خارج از نروژ نام این مهاجم تیم مولده را شنیده بود. سرالکس فرگوسن به توصیه یکی از استعدادیابهای باشگاه که گفته بود این بازیکن با قیافه بچگانهاش ارزش خریدن را دارد گوش کرد و ریسک 5/1میلیون پوندی را پذیرفت. سولسشیر در نخستین فصل حضورش 18گل به ثمر رساند درحالی که در خیلی از بازیها نیز از ابتدا به میدان نرفته بود. او لقب ذخیره طلایی را گرفت و تا روزهای پایانی بازیاش آن را حفظ کرد، بدون کوچکترین حاشیه سازی روی نیمکت مینشست هرلحظهای که فرگوسن اراده میکرد وارد زمین میشد و کارش را به بهترین نحو انجام میداد، گل دقیقه 91 او به بایرن مونیخ زمینه ساز یکی از به یادماندنیترین قهرمانیهای یک تیم فوتبال در تاریخ ورزش شد.
7- ادوین وندرسار
فرگوسن که از سال 1999 و پس از خداحافظی پیتراشمایکل نتوانسته بود جانشین مناسبی برای او پیدا کند درسال 2005 دست روی گزینه عجیبی گذاشت. دروازه بان ترکه ای و بلندقامت 34 ساله هلندی، ادوین فن درسار. این دروازه بان که قبلترها نشان داده بود در تیمهای بزرگ به مشکل برمیخورد اما در فولهام فوق العاده کار میکرد به یونایتد آمد و در عرض شش سال تمام افتخارات ممکن را با این تیم به دست آورد و با مهار پنالتی آنلکا در فینال موسکو قهرمانی لیگ قهرمانان اروپا را برای شیاطین به ارمغان آورد. فرگوسن بعدها گفت آرزو می کرده که پس از خداحافظی اشمایکل در سال 1999 فن درسار را می خرید.
8- وین رونی
پس از دوفصل حضور در اورتون فرگوسن با خرج 6/25 میلیون پوند این نوجوان 18ساله را از گودیسون پارک به تئاتر رویاها آورد. این بچه در هفته 50هزار پوند حقوق میگرفت بچه ای که گفته بود از هیچکس جز مادرش نمیترسد و بعدها اعلام کرد که از فرگوسن هم میترسد. او بازیکنی بود که با حواشی و پرخاش گریهایش قابلیت تبدیل شدن به یک پل گاسکویین دیگر را داشت اما زیر بال و پر فرگی رشد کرد، از همه لحاظ. رونی در روزهای اول حضورش در اولترافورد با هتتریک در برابر فنرباغچه در لیگ قهرمانان اروپا ارزشهای خود را اثبات کرد و در تمام سالها به عنوان بازیکن اصلی یونایتد در کنار مهاجمین زیادی بازی کرد و در دوران فن خال به کاپیتانی یونایتد رسید.
9- ریو فردیناند
در جولای 2002، فردیناند با عنوان گرانترین مدافع تاریخ لیگ برتر با مبلغ 34میلیون پوند از لیدز یونایتد به منچستریونایتد پیوست اما او نشان داد که ارزش هر پنی که برای او خرج شد را داشت. تعصب، جنگندگی، تکنیک و جایگیریهای او در قلب خط دفاع منچستریونایتد این منطقه از زمین را بیمه کرده بود. او 12 فصل رهبری خط دفاعی یونایتد را برعهده داشت. ون درسار در مورد او میگفت انگار او چندثاینه جلوتر بازی میکند، قدرت بازی خوانی او فوق العاده است. او در سال 2014 توسط فن خال کنار گذاشته شد و پس از یک سال بازی در کویینزپارک رنجرز چند وقت پیش از دنیای فوتبال کناره گیری کرد.
10- روی کین
یکی از بهترینهافبکهای دفاعی جهان و یک رهبر واقعی در درون زمین با قیمتی معادل 75/3میلیون پوند از ناتینگهام فارست به منچستریونایتد پیوست. او پس از خداحافظی اریک کانتونا بازوبند کاپیتانی منچستریونایتد را به بازو بست و رهبری و هدایت اعضای کلاس 92 را به عهده گرفت. او نقشی تعیین کننده در سهگانه سال 1999 منچستریونایتد داشت. وی با اینکه بارها و بارها پیراهن یونایتد را بوسیده بود به علت نحوه جدایی اش از یونایتد و دعوایی که با فرگوسن گرفت بعدها اعلام کرد که هیچ وقت طرفدار این تیم نبوده است.
11- کریستیانو رونالدو
چه کسی می دانست جان اوشی می تواند تاثیر شگرفی بر دنیای فوتبال بگذارد. نمایش نوجوان 18ساله اسپورتینگ لیسبون در دیدارهای دوستانه پیش فصل در برابر جان اوشی او را به سردرد انداخته بود، اوشی کاملا در برابر او گیج بود و نمی توانست او را مهار کند. فرگوسن در پایان نیمه اول مدیران تیمش را خبرکرد و اعلام کرد که بدون این بچه لیسبون را ترک نمیکند، تفاهمها همان جا انجام گرفت و کریستیانو رونالدو پیراهن شماره 7 منچستریونایتد را به تن کرد. رونالدو همواره رابطه خوب و دوستانهای با یونایتدیها و فرگوسن داشته و پیرمرد اسکاتلندی را پدر دوم خود می داند.
12- اریک کانتونا
بعد از روزهای پرسروصدا در لیگ فرانسه کانتونا به انگلیس مهاجرت کرد و یک سالی را در لیدز یونایتد سپری کرد، در انگلستان میگفتند او بازیکن بسیار خوبی است اما هیچکس نمیتواند او را مهار کند، فرگوسن خواستار خرید او شد و سرمربی لیدز با خوشحالی گفت: «مرا از این سردرد نجات بده.» او با انتقالی 2/1میلیون پوندی راهی یونایتد شد و تبدیل به سردردی شیرین در منچستر شد، او چهار لیگ و دو جام حذفی را برای یونایتد به ارمغان آورد و تاریخساز شد. فرگی باید خوشحال باشد که در آن سال دوید هیرث مهاجم شفیلد ونزدی پیشنهاد سه میلیون پوندی او را رد کرد تا او به سراغ غول فرانسوی برود.
بدترین خریدهای باشگاه منچستریونایتد
1- ماسیمو تیابی
فرگوسن پس از خداحافظی اشمایکل پست دروازه بانی را جدی نگرفت و به سراغ یک گزینه ارزان رفت، او با 5/4 میلیون پوند خرج یک فاجعه رقم زد. او در سال 1999 دروازهبان ایتالیایی ونیز را به خدمت گرفت، او فقط 4بار پیراهن یونایتد را پوشید و 11 گل دریافت کرد که بدترین آنها توپی بود که از میان دوپایش عبور کرد. او پس از 6ماه در نقل و انتقالات زمستانی به رجینا فروخته شد.
2- اریک جمباجمبا
پس از این خرید جوکی در اطراف اولترافورد به راه افتاده بود و مردم میگفتند جمباجمبا آنقدر بد است که اسمش را دوبار صدا میکنند. او در سال 2003 با 5/3میلیون پوند به عنوان روی کین جدید به هواداران معرفی شد اما روی کین جدید پس از 39 نمایش ناموفق و ناامید کننده در سال 2005 به استون ویلا واگذار شد.
3- زوران توسیچ
وینگر صربستانی قرار بود جاپای رونالدو بگذارد و با مبلغ 9میلیون پوند در سال 2009 از پارتیزان بلگراد به منچستریونایتد پیوست و تنها پنج بار به عنوان بازیکن تعویضی وارد زمین شد و تمام توپها را با قدرت لو داد. او کمتر از یک سال بعد به زسکا مسکو فروخته شد.
4- ویلفرد زاها
آخرین خرید فرگوسن برای منچستریونایتد یکی از بدترین آنها بود. فرگوسن برای شکست آرسنال در رقابت برای خرید زاها 12 میلیون پوند از کیسه منچستریونایتد را به باد داد. در ژانویه 2013 او به صورت قرضی به زلاتان بازگشت بدون اینکه آینده ای در اولترافورد بتوان برای او متصور شد و سپس به صورت رسمی به پالاس پیوست. او تنها 4دیدار برای تیم ذخیرههای یونایتد انجام داد.
5- ببه
او یکی از عجیبترین خریدهای فرگوسن بود هنوز معلوم نیست فرگی با آن شمه و بازیکن شناسی چه چیزی در ببه دید که او را به خدمت گرفت. ببه در تیم بی خانمانهای پرتغال بازی میکرد که مورد توجه باشگاه گیمارش پرتغال قرار گرفت و سپس با انتقالی 4/7میلیون پوندی راهی اولترافورد شد. او به عنوان وینگر تنها هفت بار پیراهن یونایتد را پوشید و آنقدر ضعیف ظاهر شد که هربار تعویض شد. او چندسال به تیمهای مختلف قرض داده شد تا در نهایت به بنفیکا فروخته شد و در آنجا نیز دوام نیاورد و به صورت قرضی به تیمهای دیگر فرستاده شد.
6- اندرسون
در تابستان 2007 از لیگ پرتغال و از پورتو به عنوان یک استعداد ناب برزیلی با 26میلیون پوند راهی منچستریونایتد شد. او را جانشین بلند مدت اسکولز میدانستند اما تنها نکته مثبت او در تمام سالهای حضورش پنالتی ای بود که در برابر چلسی در فینال لیگ قهرمانان 2008 به گل تبدیل کرد. او در هفت سال حضورش در اولترافورد یک نیمکت نشین صرف بود.
7- کلبرسون
اگر بخواهیم یک برزیلی بدتر از اندرسون را در یونایتد نام ببریم به کلبرسون میرسیم. او با عنوان قهرمان جام جهانی 2002 به منچستریونایتد پیوست. یونایتد 5/6 میلیون پوند به اتلتیکو پاراننزه برای این بازیکن پرداخت و پس از 30نمایش مضحک و خنده آور تنها با 2میلیون پوند او را به بشیکتاش فروخت.
8- مارک بوسنیچ
دروازه بان خوشتیپ استرالیایی در سال 1999 به یونایتد پیوست و بسیار خوش شانس بود که رقیب فاجعه ای به نام تیابی داشت وگرنه امکان نداشت بتواند 23بار پیراهن یونایتد را برتن کند. سال بعد او جای خود را به فاجعه ای دیگر به نام فابین بارتز داد.
9- خوان سباستین ورون
به عنوان یکی از بهترینهافبکهای سری آ ایتالیا در سال 2001 با 1/28 میلیون پوند از لاتزیو به یونایتد پیوست. ستاره آرژانتینی اما خیلی ساده نتوانست خود را در لیگ برتر انگلستان وفق دهد و تنها 11 گل در 82 بازی برای یونایتد به ثمر رساند و دوسال بعد با 15میلیون پوند به چلسی فروخته شد.
10- اوونهارگریوز
فرگوسن دو سال به دنبال این بازیکن چندپسته و چندملیتی بود و برای خرید او تا جایی پیش رفت که روابط خوب او با سران بایرن مونیخ را به هم بریزد و سرانجام در سال 2007 این بازیکن را با 17میلیون پوند به خدمت گرفت.هارگرویز در سال اول بیشتر ذخیره نشین بود اما اوج کار او در فصل 2008 بود که با نظر کارلوس کیروش به دفاع منتقل شد و بازیهای خوبی انجام داد اما مصدومیتهای زانوی پیاپی نگذاشت این بازیکن نمایشهایش را تداوم بخشد و سرانجام پس از دوران طولانی مصدومیت و پس از 39بازی یونایتد را ترک کرد.
11- دیمیتار برباتوف
او پیشنهاد منچسترسیتی را رد کرد تا با مبلغ 75/30میلیون پوند از تاتنهام در سپتامبر 2008 به یونایتد بپیوندد. مبلغ بالای قرارداد این بازیکن همواره فشار روانی زیادی روی او وارد میکرد. این مهاجم بلغاری همواره در کشمکش با رسانهها و تماشاگران بود و حتی هت تریک او در برابر لیورپول هم نتوانست او را نجات دهد. آلن اسمیت مفسر انگلیسی معروف بازی او را برای یونایتد بسیار کند میدانست و در جمله کنایه ای و معروف گفت: «نیم ساعت طول میکشد تا او یک توپ را از محوطه 6 قدم وارد دروازه کند.»
12- آنخل دی ماریا
خرید 60میلیون پوندی منچستریونایتد که رکورد نقل و انتقالات لیگ جزیره را شکست با شروع طوفانیاش امیدهای هواداران منچستریونایتد را زنده کرد اما بعد از یک مصدومیت کوتاه مدت انقدر ضعیف کار کرد که رفته رفته به نیمکت و حتی به سکوهای اولترافورد منتقل شد. هرچند او یک فصل دیگر فرصت دارد تا ثابت کند بدترین خرید تاریخ منچستریونایتد نیست.